Σύμφωνα με τον Lewis Wolberg ψυχοθεραπεία είναι η θεραπεία με ψυχολογικά μέσα των προβλημάτων συναισθηματικής φύσης, κατά την οποία ένα κατάλληλα εκπαιδευμένο άτομο δημιουργεί μια επαγγελματική σχέση με τον «ασθενή», με στόχο να (1) εκτοπίσει, αναμορφώσει ή επιβραδύνει τα υπάρχοντα συμπτώματα, (2) να οργανώσει τη συμπεριφορά σε σωστές βάσεις, αλλάζοντας τα δυσλειτουργικά σχήματά της, (3) και να προάγει τη θετική ανάπτυξη κι εξέλιξη της προσωπικότητας».
Ψυχοθεραπεία είναι η θεραπεία της ψυχής όπως μας λέει κι η ίδια λέξη. Είναι μία θεραπεία, μια μέθοδος, δηλαδή, η οποία διερευνά την ψυχή και πιο συγκεκριμένα τις ψυχικές διεργασίες του ανθρώπου και έτσι καταφέρνει να κατανοήσει τις ψυχολογικές και συναισθηματικές δυσκολίες του θεραπευόμενου. Απώτερος στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να βοηθήσει το άτομο να αντιμετωπίσει αυτές τις δυσκολίες καθώς και να υιοθετήσει μια λειτουργικότερη στάση για τη ζωή.
Ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία ζωντανή και ενεργητική μέσα στην οποία ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος (ατομική ψυχοθεραπεία) συμμετέχουν δυναμικά και αναπτύσσουν τη λεγόμενη «θεραπευτική σχέση». Ο Irvin Yalom δίνοντας ένα ορισμό της ψυχοθεραπείας αναφέρει ότι «η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία βαθμιαίας αποκάλυψης, όπου ο θεραπευτής επιχειρεί να γνωρίσει τον ασθενή όσο πληρέστερα γίνεται. Αποτελεί μία βαθιά και περιεκτική εξερεύνηση της πορείας και του νοήματος της ζωής του ανθρώπου, καθώς ασχολείται με τα παράδοξα της ύπαρξης, με την αμφιθυμία ως κινητήριος δύναμη του ψυχισμού».
Μέσα από τις τεχνικές που χρησιμοποιεί η ψυχοθεραπεία αλλά και τη «θεραπευτική» σχέση, ο θεραπευόμενος διευκολύνεται να εξερευνήσει κι άλλες πτυχές του εαυτού του και σταδιακά να τις αποδεχθεί. Έτσι, το άτομο που επιλέγει συνειδητά να κάνει ψυχοθεραπεία και, κυρίως, το άτομο με αίτημα την προσωπική του ανάπτυξη, επιλέγει συνειδητά να «σκαλίσει» σε βάθος την προσωπικότητά του, να φτάσει σε βαθύτερα στρώματα του εαυτού του, να έλθει αντιμέτωπος με τους φόβους και τις πεποιθήσεις που θα ανακαλύψει ότι κουβαλάει. Μέσα από αυτό το όλο εκπλήξεις «ταξίδι», με βάρκα τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας και βοηθό το θεραπευτή το άτομο, θωρακισμένο πια, πρόκειται να ανακαλύψει τη μεγάλη κρυμμένη δυναμική του εαυτού του.
Το άτομο που επιλέγει να κάνει ψυχοθεραπεία, επιλέγει, γνωρίζοντάς το ή όχι, να κοιτάξει τη ζωή του από μέσα προς τα έξω. Επιλέγει, με άλλα λόγια, να μην πέσει στην μεγάλη παγίδα του σύγχρονου κόσμου, να αναλωθεί, δηλαδή, επενδύοντας στην εξωτερική του πραγματικότητα και τον υλικό κόσμο προσπαθώντας να νιώσει μέσα του καλά. Μέσω της ψυχοθεραπείας, το άτομο αρχίζει να κοιτάει και να επενδύει στην εσωτερική πραγματικότητά του βάζοντας τα θεμέλια για μια κατάσταση εσωτερικής ελευθερίας και ευτυχίας.
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι η ψυχοθεραπευτική διαδικασία χαρακτηρίζεται από απόλυτη εμπιστευτικότητα και εχεμύθεια.
